16 February 2013

Skrzypce z głową smoka

Rodzina Grobliczów to zasłużeni twórcy instrumentów. Pierwszy przedstawiciel lutniczej rodziny to Marcin Groblicz (1530-1609).Wszyscy lutnicy w tej rodzinie nosili imię Marcin. Skrzypce wyprodukowane przez Marcina I były zaczątkiem charakterystycznej, lutniczej szkoły krakowskiej.

Były to instrumenty szczególne z rzeźbioną główką smoka. Miały także płytką wklęskę. Zachowało się tylko 20 instrumentów z jego pracowni. (W Muzeum Instrumentów Muzycznych w Poznaniu można oglądać 12 z nich). W Muzeum Narodowym w Krakowie zachowała się wiola da gamba Marcina Groblicza I z 1601 roku. Skrzypce wykonywane były z drzewa jaworowego.

Następni Grobliczowie to – Marcin II, o którym nie ma przekazów i Marcin III po którym pozostały tylko jedne skrzypce zachowane do naszych czasów.

Marcin IV Groblicz żył w XVII wieku zmarł około 1719 roku w Krakowie. Był lutnikiem i skrzypkiem. Pracował również w Poznaniu grając w Collegium Musicorum. Pozostał po nim niezwykły dokument – bo oskarżenie pisemne o niewywiązanie się z umowy zawartej z Kasprem Kintzlem, powroźnikiem poznańskim, wg której miał nauczać syna tegoż „artis liberalis kunsztu ręcznego w różnych sztukach”. Marcin Groblicz V przeniósł się do Warszawy i tam produkował swoje skrzypce, które zachowały się i datowane były – 171, 1732, 1735, 1738 i 1766.

Charakterystyka skrzypiec Groblicza:

Wydłużony korpus rezonansowy instrumentu, płytkie wycięcia w CC, rozszerzona talia, krótkie narożniki, żyłka często podwójna, umieszczona stosunkowo blisko brzegu, wykonana z drewna owocowego, sklepienia dość wysoko rzeźbione, otwory rezonansowe osadzone w sumie nisko z dużymi oczkami dolnymi i górnymi i z ostro zakończonymi języczkami, przeważnie boczki i spód wykonane z jaworu oczkowego, świerk o gęstych słojach, główka zamiast zwoju ślimaka często przedstawia głowę smoka, misternie rzeźbionaz reliefowym ornamentem roślinnym na zewnętrznych ściankach komory kołkowej.
Cechy stylistyczne szkoły krakowskiej wskazują na pokrewieństwo ze szkołą bresciańską (Wlochy). Przypuszcza się, że w sporej ilości skrzypiec z polskich warsztatów lutniczych, zmieniono karteczki rozpoznawczei tym samym dzisiaj traktowane sa jako instrumenty pochodzenia włoskiego.


http://www.lukaswronski.com/historia.htm