To nie przypadek, że Polacy byli słynnymi drukarzami na
Półwyspie Iberyjskim. Zaszczytne miejsce zajmuje Stanislaw Polonus, którego praca
na dworze królowej Izabeli Kastylijskiej przypada na epokę odkryć
geograficznych. Możliwe, że to on pierwszy wydrukował wiadomości o odkryciu
Ameryki przez Kolumba.
Pierwszy polski druk wykonany ruchomymi
czcionkami powstał w Krakowie w 1473 roku. Polacy byli pionierami sztuki
drukarskiej w wielu krajach Europy a Stanisław Polonus był jednym z
najwybitniejszych drukarzy na świecie. Rozwój sztuki drukarskiej w Hiszpanii
wiele mu zawdzięcza. Stanisław Polonus pracował w Krakowie u Kaspra Straubego. Opuścil Polskę w 1489
roku i zamieszkał w Neapolu pracując w drukarni Matthiasa Moravusa. Tam własnie
znaleźli go posłowie Izabeli Kastylijskiej, poszukujący wybitnych drukarzy.
Razem z Meinardem Ungutem przeniósł się do Sewilli. Ich
oficyna została założona w 1491 roku. Hiszpania była w tym czasie celem
wędrówek podróżników i ludzi zainteresowanych sztuką. Wkrótce dzieła Polonusa i
Unguta poznała Europa i świat. Drukowali księgi medyczne, prawnicze,
historyczne i literaturę.
Wydawnictwa oficyny Polonusa i Unguta
charakteryzowały się niezwykle starannym wydaniem i wysokim poziomem kunsztu
typograficznego. Skład drukarski i starannie zaplanowane stronice, dwubarwny
druk to dodatkowe atuty dzieł, które do dzis osiągają niebotyczne sumy na
aukcjach na całym świecie.
Stanislaw Polonus i Ungut mieli charakterystyczny element
zdobniczy – inicjały, które są oceniane jako jedne z najpiękniejszych w
inkunabułach hiszpańskich.
W 1499 roku umiera Ungut, Stanisław Polonus sporządza sygnet
do nowego inicjalu – S. Polonus. W 1502 roku Stanislaw zakłada drukarnię w Alcalá
de Henares, w uniweryteckim mieście koło Madrytu, na prośbę prymasa Hiszpanii
Ximenesa. Wydał tam dzieła Ambrożego de Monte – Vita Christi i w nich wlaśnie
znajduje się wstawka wykonana przez uczniów pod jego nieobecność – Stanislaus Polonus
znakomity, pracowity drukarz, godny wielkiego uznania. Po powrocie do Sewilli
pracował z Jakubem Crombergerem. Stanisław Polonus był twórcą czcionek
gotyckich (jednego z rodzajów). W 1539 roku jego czcionki zostały przesłane do
Meksyku i tam rozpoczęły pracę w pierwszej drukarni. Czcionkami naszego rodaka
drukowano więc dzieła w nowo odkrytej Ameryce.
Jego oficyna przetrwala do XVI wieku i była najlepsza i
najbardziej znana w Hiszpanii.
Dzieła:
Defensiones Sancti Thomae des Diego de Deza”, zaopatrzone
sygnetem drukarskim noszącym na dwutarczach inicjały ich imion: „M. S.”.
Ricoldus.„Improbatio Alcorani” – S. Polonus
„Vita Christi” w tłumaczeniu hiszpańskim Ambrożego de Monte
- Alcala
„Historia de Enrique fidela infanta dona Oliva rey de
Hirusalem y emperatrix de Constantinopla” – jedyny egzemplarz znajduje się w bibliotece cesarskiej w
Wiedniu
„Processionarium ordinis praedicatorium” - 1494
Stanislaus
Polonus, An Early Polish Printer in Spain
http://www.christies.com/lotfinder/Books-Manuscripts/lopez-de-ayala-pedro-5080876-details.aspx?intObjectID=5080876
http://www.bibliopolis.com/main/books/917704.html
http://www.bibliopolis.com/main/books/917704.html
